“`html

TCMB Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu Açıkladı

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Mayıs ayına ait Fiyat Gelişmeleri Raporunu yayımladı. Rapora göre, yıllık enflasyon, temel mallar haricinde, genel olarak tüm ana gruplarda azalma gösterdi.

Aylık değerlendirmede dikkat çeken kalemler arasında, gıda fiyatlarındaki düşüş ve hizmet fiyat artışındaki yavaşlama yer aldı. Gıda fiyatlarının gerilemesinde özellikle işlenmemiş gıda alt grubunun etkisi belirginken, işlenmiş gıda fiyat artış hızında bir zayıflama gözlemlendi.

Meyve fiyatlarına yönelik olumsuz görünüm sürerken, işlenmemiş gıda fiyatları sebze ve diğer bazı türler öncülüğünde düşüş kaydetti. Enerji grubu aylık enflasyonundaki artış, şebeke suyu fiyatındaki yükseliş ile geçen ay elektrik tarifelerinde yapılan düzenlemenin son etkilerinin bir yansıması oldu.

Döviz kurlarındaki değişimin etkisi, dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere, temel mal fiyatlarında hala hissedilmeye devam ediyor. Giyim ve ayakkabı kategorisinde, mevsim geçişine bağlı olarak fiyat artışı meydana gelse de, bir önceki yılın aynı zaman dilimine göre artış düşük seviyelerde kaldı. Hizmet grubunda ise aylık fiyat artışları kira dışındaki tüm gruplarda yavaşladı.

Aylık üretici fiyatları enerji alanı öncülüğünde güçlü bir artış gösterirken, yıllık üretici enflasyonu %23,13’e ulaştı. Mayıs ayında tüm ana eğilim göstergeleri bir önceki aya göre gerileme gösterdi. Üç aylık hareketli ortalamalar incelendiğinde ise, kademeli bir yavaşlama trendinin devam ettiği gözlendi.

Yıllık Değişim Oranları ve Tüketici Enflasyonu

Rapora göre, B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla %34,81 ve %35,37’ye düşerek 2,00 ve 1,75 puan azalma gösterdi. Yıllık tüketici enflasyonuna katkı sağlayan unsurlar incelendiğinde, temel mal grubunun katkısı önceki aya göre sabit kalırken, gıda ve alkolsüz içecekler, hizmet sektörü, enerji ve alkol-tütün gibi grupların katkıları azalma yaşadı.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler doğrultusunda, tüketici fiyatlarının aylık artış oranı bir önceki aya kıyasla yavaşladı. B ve C göstergelerinde fiyat artışları düştü. B endeksi içerisinde yer alan gruplarda fiyat artışlarının zayıfladığı görülürken, TCMB altında izlenen göstergeler de mayıs ayında aylık bazda belirgin bir düşüşe, üç aylık bazda ise yavaşlama eğilimine işaret etti.

Hizmet Fiyat Artışı Dikkati Çekti

Mayıs ayında hizmet fiyatları %1,74 ile yavaşlamaya gitti ve yıllık enflasyon %51,19’a geriledi. Ulaştırma alanında yıllık enflasyon artarken, diğer alt gruplarda düşüş gözlemlendi. Aylık bazda kira grubu öne çıkarken, diğer gruplar daha ılımlı bir artış sergiledi. Kira artışı önceki aya göre %3,10 oranında gerileyerek yıllık %84,94 seviyesine ulaştı.

Talep koşulları, döviz kuru dalgalanmaları ve gıda fiyatlarında görülen değişikliklere duyarlılığı yüksek olan lokanta-otel fiyatları, nisan ayında yaşanan artış sonrası mayıs ayında %1,83 oranında sınırlı bir artış gösterdi. Diğer hizmet gruplarında ise fiyat artışının %1,39 seviyesine düştüğü, eğitim hizmetleri fiyatlarının ise %1,19 ile düşük bir oranda arttığı kaydedildi.

Bu dönemde kişisel ulaştırma araçlarının bakım-onarım fiyatları önemli bir artış gösterdi. Ulaştırma hizmetleri fiyatları %0,99 yükselirken, haberleşme grubunda ise son iki aydır devam eden ılımlı seyrin etkisiyle %0,14’lük bir fiyat düşüşü yaşandı.

Mayıs ayında, temel mal grubundaki fiyat artışı %3,26 olurken, yıllık enflasyon %20,02 seviyesine geriledi. Yıllık enflasyon giyim ve ayakkabı ile diğer temel mal alt gruplarında düşerken, dayanıksız ürünlerdeki artış devam etti. Dayanıklı tüketim mallarında ise artış hafifçe ivme kaybetse de %2,73 ile yüksek seyrini korudu. Bu duruma otomobil (artış %4,87) ve beyaz eşya (artış %2,46) kalemlerindeki artışlar etki etti.

Mobilya fiyatlarında sakin bir seyir görülürken, tüketici elektroniği alt grubunda ise fiyat düşüşleri kaydedildi. Giyim ve ayakkabı grubu fiyatlarının artışında (yüzde %7,09) mevsim geçişinin etkisi göz önünde bulunduruldu, ancak artış bir önceki yıla göre daha sınırlı seyretti. Diğer temel mallarda aylık enflasyon %1,49 ile gerileme gösterdi.

Enerji fiyatları mayıs ayında %2,15 artarken, grup yıllık enflasyonu %44,21’e düştü. Bu dönemde su tarifelerinde %7,14 oranında yüksek bir artış gözlenirken, elektrik fiyatı geçen ay yapılan düzenlemenin etkisiyle %2,40 oranında yükseldi.

Küresel petrol fiyatlarının düşüşü, akaryakıt fiyatlarının bu dönemde sabit kalmasını sağladı. Mayıs ayında gıda ve alkolsüz içeceklerin fiyatları %0,71 düşerken, yıllık enflasyon %32,87 olarak kaydedildi.

Yıllık enflasyon, işlenmemiş ve işlenmiş gıda alt gruplarında sırasıyla %33,53 ve %32,21 seviyesine geriledi. Mayıs ayında işlenmemiş gıda fiyatlarında %3,01’lik bir düşüş görüldü. Özellikle sebze (-%18,58), yumurta (-%18,81) ve beyaz et (-%4,39) fiyatlarında gözlemlenen azalma önemliydi. Öte yandan, taze meyve fiyatlarında süren artış %8,26 seviyesindeydi. İşlenmiş gıda alt grubundaki aylık enflasyon ise %1,39 olarak zayıfladı, fakat işlenmiş et ürünlerindeki artış (%7,79) dikkat çekti.

Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında %2,48 artarken, yıllık enflasyon %23,13’e yükseldi. Bu dönemde ana sanayi gruplarında, enerji grubundaki fiyat artışı %7,98 ile ön plana çıkarken, sermaye malı, ara malı, dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında sırasıyla %2,38, %1,92, %1,70 ve %0,05 artış kaydedildi. Sektörler bazında aylık fiyat gelişmeleri değerlendirildiğinde, elektrik, gaz, buhar iklimlendirme, su arıtma ve dağıtımı, metal cevherleri, içecekler, kağıt ve ürünleri ile motorlu kara taşıtları gibi alanlarda önemli artışlar yaşandı.

“`